14. yüzyıl filozofu Ockham’lı William tarafından ortaya atılan bu kavram, problemleri daha hızlı çözmenizi sağlar. Buna göre, en basit çözüm, muhtemelen doğru olandır.
Ockham’ın Usturası, bir karar alırken öncelikle fazlalıkları ve karmaşık şeyleri elememiz gerektiğini ve sonrasında sadece işe yarayan şeylere odaklanmamız gerektiğini söylüyor. Bir başka deyişle, detaylı ve karmaşık bir durumda, düzenli ve basit olan seçenek, ilk tercih etmemiz gereken seçenek olmalı. Seçeneklerin minimumda olduğu ve fazla detay içermeyen durumlarda ise, basitçe net bilgiyi içeren seçeneği seçmek, o an için en doğru tercih olacaktır. Mesela, Bir problemin birden fazla çözümü varsa bunlardan basit olanını tercih etmeliyiz. Veya bir konuyu 1 sayfada özetleyebiliyorsak, 2 sayfada özetlemeye çalışmamalıyız.
Bunu basit bir örnekle açıklamak gerekirse; mesela bir gün eve geldiniz ve oturma odanızın penceresinin açık olduğunu fark ettiniz. Normalde evden çıkarken kapattığınız için bu durum sizi şaşırttı. Bu durumu açıklamak için 2 seçenek vardır:
Bu aralar kafan çok meşgul ve evden çıkarken pencereyi kapatmayı unutmuş olabilirsin.
Evinize hırsız girdi ve pencereyi açık bıraktı.
Birinci seçenek tamamen sizinle alakalı bir durum. Gayet açıklanabilir. Ancak ikinci durum biraz daha karmaşık. Çünkü ikinci durumun gerçekleşmesi için hırsızın pencereyi dışardan kırarak açması, evin alarm sistemini etkisiz hale getirmesi, komşulara görünmemesi gibi bir sürü olasılık var. Elinizde bunları ispatlayacak bir kanıt olmadığı için de ilk seçeneği daha basit ve muhtemelen doğru olarak değerlendirebiliriz.
Ockham’ın Usturası, hayatın her alanında faydalanabileceğimiz bir kavram. Mesela, bilim adamları tarafından özellikle teorik konular için sıkça kullanılmaktadır. Çünkü bir hipotez ne kadar basitse, o kadar kolay kanıtlanabilir veya yanlışlanabilir. Bu anlamda bilim adamlarına pratik bir süreç sağladığı söylenebilir. Einstein’ın şu sözü bu kavramı destekler nitelikte:
“Her şey mümkün olduğunca basit yapılmalı ama daha basit değil.”
Günlük hayatta birçok yerde kullanılabilir. Örneğin;
E-mailinizde 2 satırda açıklayacağınız şeyi, 10 satırda açıklamayın. Aksi takdirde, karşınızdaki kişinin kafasını karıştırabilirsiniz.
Başvuru yapacağınız firmalara özel mümkün olduğu kadar basit CV’ler hazırlayın. Firmanın ilgisini çekmeyecek bir bilgi vermek, firmanın güçlü yönlerinize ayıracak zamanından çalmış olacaktır.
Okulda bir proje konusu seçmeniz gerektiğinde, en basit şekilde açıklayabileceğiniz konuyu seçin. Hem siz anlatırken rahat edersiniz, hem de sizi dinleyenler konuyu daha rahat anlar.
Burada dikkat edilmesi gereken nokta, Ockham’ın Usturası kavramını hızlı karar vermemiz gereken durumlarda veya herhangi bir bilgiye dayanmayan durumlarda kullanmak. Yani, elimizde bir kanıt varsa veya daha önce edindiğimiz bir deneyim söz konusuysa, bu kavramı kullanmak doğru olmayacaktır.
Sonuç olarak, Occam’ın Usturası, çok önemli bir karar alırken başlı başına kullanılacak bir araç değildir. Sadece düşünmeyi daha verimli hale getirir ve pratik bir süreç sunar. Bunu özetleyen en güzel söz ise Amerikalı roman yazarı Harlan Coben’e ait:
“Çoğu insan, en basit seçenek her zaman en iyisidir diyerek Ockham’ın Usturası kavramını basitleştirir. Ancak gerçek anlamı; eğer bir teorinin daha basit bir versiyonu varsa, diğer teorileri biriktirmemelisin.”
Ockham'ın Usturası'nı diğer Modern Bilgelik Kavramları ile bağdaştırmak gerekirse, şu kavramları incelemenizi tavsiye ederim: