Felsefeyi mizah yoluyla ele alan Harvard’lı 2 felsefe profesörü Thomas Catchart ve Daniel Klein, bu kitapta, felsefenin günlük hayatla iç içe olduğunu felsefespri bir dille bize aktarıyor.
Metafizik, Mantık, Epistemoloji, Etik, Din Felsefesi, Varoluşçuluk, Dil Felsefesi, Toplum ve Siyaset Felsefesi, Görelilik ve Metafelsefe konularını esprili bir dille işleyen bu kitaptan aldığım 10 not ile verdiğimiz kararları, aldığımız aksiyonları ve düşünce tarzımızı sorgulayabiliriz:
Bir iyimser, bu dünyanın, mümkün dünyaların en iyisi olduğunu düşünür. Bir kötümserse sahiden öyle olmasından korkar.
Kendi özgür irademize inanmak zorundayız, aksi durumda ahlaki sorumluluğumuza inanmak için bir temelimiz kalmaz, o zaman da ahlaki seçimlerimizin denetimimiz dışında olduğunu kabul etmek zorunda kalırız.
Yirminci yüzyıl filozofu Alfred North Whitehead, Tanrı’nın geleceği belirlemeye gücünün yetmeyeceğini öne sürmekle kalmadı, savına geleceğin Tanrı’yı belirleyeceği görüşünü de kattı.
Bildiğinizi düşündüğünüz şeyleri bildiğinizi nasıl bilirsiniz? “Biliyorum işte!” yanıtını bir kenara koyduğunuzda geriye kalan epistemolojidir.
İyi ve kötünün ne olduğunu belirlemek etiğin alanına girer. Ayrıca etik, dini görevlilerin, uzman tayfasının ve ebeveynlerin boş durmasını engellemeye yarar. Çocukların ve filozofların boş durmasını engelleyense din görevlilerine, uzman tayfasına ve ebeveynlere “Niçin?” sorusunu sormalarıdır.
Yirminci yüzyılın ortalarında en etik felsefe, meta-etikti. Filozoflar, "Hangi eylemler iyidir?" yerine, "Bir eylemin iyi olduğunu söylemek ne anlama gelir? 'X iyidir' demek sadece 'X'i onaylıyorum' mu demektir? Ayrıca, 'X iyidir' ifadesi X gözlendiğinde veya X hakkında düşünüldüğünde hissedilen bir duyguyu mu ifade eder?" sorularını soruyordu. Duyguculuk adıyla tanınan bu tutum, şu fıkra ile açıklanabilir: "Adamın birisi Gelir Vergileri Müdürlüğü'ne şu mektubu yazar: "Gelir vergisi beyannamemde hile yaptığım için uykularım kaçıyor. Vergilendirilebilir gelirimi düşük gösterdim. Bu nedenle zarfa 150 dolarlık bir çek koyuyorum. Uyuyamamaya devam edersem kalanını göndereceğim."
"Varoluş özden önce gelir.” Bu önermeye katılıyorsanız bir varoluşçusunuz demektir. Katılmıyorsanız varsınızdır ama özde yoksunuzdur.
Kendimizi sadece sabit kimlikli nesneler olarak görürsek “Olmayı” bırakırız. Ve kendimizi nesneler olarak görmenin yollarından biri toplumsal rollerle özdeşleşmemizdir. Bu kimliklenmeye Sartre mauvaise foi, yani kötü inanç der. Doğrusu pek iyi bir şey olduğu söylenemez.
Heidegger için ölümün gölgesinde yaşamak sadece cesaret değildir; aynı zamanda gerçekten yaşamanın tek otantik yoludur çünkü sıramız her an gelebilir.
Gerçeklik göreceli midir yoksa mutlak mı? Kadim Taocu filozof Zhuang Zi rüyasında bir kelebek olduğunu gördüğü rüyadan uyanır ve kendisine şu soruyu sorar: Şu anda rüyasında Zhuang Zi olduğunu gören bir kelebek miyim yoksa?
Özetlemek gerekirse, felsefeyi anlamak, hayatı ve kendimizi anlamamıza yardımcı olacaktır. Bu bakış açısıyla yola çıkan Thomas Catchart & Daniel Klein, felsefeyi daha eğlenceli ve anlaşılır bir şekilde bize sunuyor.
Thomas Catchart & Daniel Klein’ın bu kitabını Modern Bilgelik Kavramları ile bağdaştırmak gerekirse, şu kavramları incelemenizi tavsiye ederim: